İzmir Bakırçay Üniversitesi ADA Koordinatörlüğü altında faaliyetlerine devam edecek olan Patent Koordinasyon Birimi’nin görev tanımı; İzmir Bakırçay Üniversitesinde bulunan tüm Akademisyenlerin, Üniversite Personelinin, öğrencilerin ya da çalışanların yaptıkları bilimsel araştırma ve proje neticesinde geliştirdikleri “patent”, “tasarım”, “faydalı model” gibi çıktıların gerek fikri mülkiyet haklarının korunması gerekse patentlerinin alınması konusunda tüm araştırmacılarımıza yardımcı ve destek olunması şeklinde nitelenebilir. Bununla birlikte Patent Koordinasyon Birimi’nin temel görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekliyle özetlenmiştir.
• Üniversite personeline ve öğrencilere Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarının tanıtılması, bu kapsamda farkındalık oluşturulması amacıyla eğitim/seminer düzenlenmesi.
• Üniversite personeli tarafından Patent Koordinasyon Birimi’ne iletilen, “Buluş Bildirim Formu” ve varsa belgelerin incelenmesi.
• Buluşun, Patent ile korunabilecek konular arasına girmesi halinde patentlenebilirlik kriterini sağlıyorsa, ön değerlendirilme yapılarak Fikri Mülkiyet Değerlendirilme Kurulu’na (FMDK) sunulması.
• Patent başvurusu yapılan dosyanın sürecinin takip edilmesi.
İzmir Bakırçay Üniversitesi ADA patent başvuru süreçleri, aşağıdaki sıralamayı takiben ilerlemektedir:
• Süreç buluş sahiplerinin, Buluş Bildirim Formu’nu Patent Koordinasyon Birimi’ne yazılı ve elektronik ortamda iletmesiyle başlar. Form ve varsa buluşla ilgili diğer bilgi ve belgeler Patent Koordinasyon Birimi tarafından incelenir,
• Buluşun Patent ile korunabilecek konular arasına girmesi halinde patentlenebilirlik kriterinin varlığının tespiti amacıyla tüm dokümanlar detaylı ön araştırma için Patent Koordinasyon Birimi tarafından incelenir,
• Başvurunun ön değerlendirilmesi yapılarak düzeltme/değişiklik gerektirmeyen başvurular için vekil sözleşmesi yapılmış Patent Vekiline gönderilir, Teknoloji Ön Değerlendirme Raporu hazırlanması sağlanır,
• Hazırlanan Teknoloji Ön Değerlendirme Raporu, Fikri Mülkiyet Değerlendirme Kurulu’na (FMDK) sunulur,
• FMDK, gerekli durumlarda Teknoloji Ön Değerlendirme Formu’nun güncellenmesi/yeniden hazırlanmasını talep eder,
• FMDK, ticarileşme potansiyelini ve ön araştırma raporunu değerlendirdikten sonra buluşun serbest buluş veya hizmet buluşu olduğuna karar verir,
• FMDK, Fikri ve Sınai Hak başvuruları ile ilgili görüşleri Rektör’ün onayına sunar, Patent Koordinasyon Birimi’ne kararları bildirir,
• Patent Koordinasyon birimi FMDK kararlarını buluş sahibine yazılı olarak bildirir,
• Başvuru süreçlerinde buluş sahibinin tüm hakları korunur. Süreç Patent Koordinasyon Birimi tarafından takip edilir ve gerekli tüm masraflar İzmir Bakırçay Üniversitesi tarafından karşılanır,
• Buluşun ticarileşmesi halinde elde edilen gelir, vergiler dahil tüm giderler düşüldükten sonra geriye kalan tutarın paylaşımı yapılır. Ticarileşme aşamasındaki buluşlara ait muhtemel gelirlerin dağılımı Tablo 1’de, patent başvuru süreci iş akışı da aşağıdaki şekilde özetlenmektedir.
Tablo 1. Ticarileşme Aşamasındaki Buluşlardan Elde Edilecek Gelirin Dağılımı
|
Buluş Sahibi/ Sahiplerinin Geliri (%) |
Üniversitenin Geliri (%) |
0-250.000 TL |
70 |
30 |
250.001 TL- 500.000 TL |
65 |
35 |
500.001 TL ve üzeri |
60 |
40 |
Patent Başvuru Süreci İş Akış Şeması
Türkiye’deki kamu veya özel nitelikteki akademik ve sanayi kuruluşları ile, bilimsel, teknolojik veya sanatsal faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlara yönelik patent veya faydalı model başvurularında izlenecek prosedür başlıkları ve bu başlıklara ait muhtemel zaman dilimlerini belirten çizelge şekildeki gibi özetlenebilmektedir.
Türkiye’de patent başvuru sürecinden karar sürecine kadar geçen aşamalar ve zaman dilimleri
ADA Koordinatörlüğü altında faaliyetlerine devam edecek olan Patent Koordinasyon Biriminin benimsemekte olduğu ulusal mevzuatlar:
• Çalışanların Buluşlarına, Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlara ve Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlara Dair Yönetmelik
• 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu
• Sınai Mülkiyet Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik olarak sıralanabilmektedir.
Bununla birlikte uluslararası nitelikte patent ve fikri mülkiyet oluşturma aşamasında benimsenmesi gereken uluslararası mevzuatlar ise:
• Avrupa Patentlerinin Verilmesi ile İlgili Avrupa Patent Sözleşmesinin Türkiye’de Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik
• Patent İşbirliği Antlaşması (PCT)
• Patent İşbirliği Antlaşması Yönetmeliği
• Patentlerin Uluslararası Sınıflandırılmasına İlişkin Strazburg Antlaşması olarak özetlenebilir.
ADA Koordinatörlüğü altında faaliyetlerine devam edecek olan Patent Koordinasyon Birimi performans göstergeleri aşağıdaki gibi listelenmektedir.
• Ar-Ge Sonucu Ortaya Çıkan Ürünlere İlişkin Alınan Patent Sayısı
• Ar-Ge Sonucu Ticarileştirilen Ürün Sayısı
• Patent, Faydalı Model ve Endüstriyel Tasarım Başvuru Sayısı
• Patent, Faydalı Model ve Endüstriyel Tasarım Sonuçlanan Sayısı
• Kurumun Kendi Yürüttüğü Sosyal Sorumluluk Projelerinin Sayısı
İzmir Bakırçay Üniversitesi Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Yönergesinde belirtilen hususlara uygun olarak, akademisyenlerin nitelikli projelerin başarıyla sonuçlanması sonucu oluşturulması muhtemel patent ve fikri mülkiyet belgelerinin hazırlanması, mevcut patent araştırmaları ve ilgili faaliyetleri, ADA Koordinatörlüğü bünyesinde yer alan uzman(lar) tarafından takip edilmesi planlanmaktadır.